Nederlands

2017/05/19 by Jac Rongen

Certificeren en wonderen

certificaat De ICF bood een unieke kans: voor mijn certificering als coach mocht ik alle coach-uren van de afgelopen 10 jaar meetellen. Zat ik gelijk op pcc niveau.

Alleen dat sprokkelen van de honderden uren… Het beloofde de saaiste klus ooit te worden.
Niet dus.

Ik tikte tientallen e-mails in hoog tempo de deur uit.
Geen copy/paste, geen mailingprogramma. Alles persoonlijk gestuurd.

Dat werd beloond: iedereen gaf toestemming om de sessies op te voeren. Soms gepaard met prachtige persoonlijke verhalen over hoe het na de coaching verder was gegaan.

En toen viel de volgende mail in de bus:

‘Zal ik voor jou eens een tekst schrijven waarmee je die regelneven om de oren kunt slaan?
Waarom toch alles certificeren? Dat dooft de magie!’

Dit was de hartekreet van een schrijver met een aangeboren allergie voor regeltjes en gevestigde orde. Coaching met boogschieten was voor hem een betoverend avontuur geweest.

Ik herkende zijn oprechte toon, en wist dat hij bijna niet kon wachten om het begrip certificering met zijn verbale virtuositeit op grondhoogte af te zagen.

certificate Maar dat ging mij niet aan een certificaat helpen. En dat wilde ik toch wel graag hebben. Want grote klanten als Philips hadden al te verstaan gegeven dat het een vereiste zou worden.

Dus belde ik hem op om te vertellen dat ik heilig geloofde dat zijn essay vermakelijk en briljant zou zijn. En dat hij me nog meer plezier deed met een eenvoudige bevestiging van zijn coachingsuren.
Hij stemde toe. Met deze oneliner als toegift:

‘Magie kan je niet in procedures vangen. Maar ach, wonderen laten zich toch niet door certificering tegenhouden.’

Laat me weten wanneer je een nieuw blog schrijft.
to English

2017/02/05 by Jac Rongen

Vertrouwensfluisteraar

‘Waarom word jij eigenlijk betaald om met mensen te wandelen, pap?’
Dat een rondje over de hei met iemand ook werk kan zijn, wilde er maar niet in bij mijn zoon.

Tot ie een vriendje mee op vakantie mocht nemen. Samen op reis, dat leek ze wel wat.
Maar na 3 dagen in een land waar hij echt niemand verstond behalve ons gezin, begon het vriendje de strandvakantie door een steeds donkerder bril te bekijken.

De eerste vlucht naar huis. Dat werd zijn focus.

Die vlucht wilde ik best regelen. Maar zou hij geen spijt krijgen?
Eerst maar eens een stukje strandwandelen.

Het coach gesprek gebeurde bijna vanzelf. Hij kreeg door hoe zijn heimwee toesloeg, wanneer hij er gevoeliger voor was, en wat maakte dat het soms beter ging.

En hij ontdekte dat hij zijn gevoel meer kon sturen dan hij voor mogelijk hield.
Het gesprek eindigde met een verkoelend ijsje. Zwijgend, met onze voeten in het water.

Hij kruimelde het leeg gezogen hoorntje in zee. De eerste kruim happende vis toverde een brede grijns op zijn gezicht. Hij veegde zijn mond af: ‘Ik ga maar eens zwemmen.’
Geen woord meer over een vlucht.

heimwee, strand

Later die week zitten de jongens achter me in de bus. Pubergewichtig bespreken ze hun beroepsperspectieven. Een heldere gespreksflard:

‘Ik snap wèl wat jouw vader doet. Die is vertrouwensfluisteraar.’
‘Hoezo, heeft ie je dan vertrouwen gegeven?’
‘Nee joh, dat had ik al lang. Maar hij heeft het me wel laten terugvinden.’

Zachtjes proef ik de eretitel voor mijn LinkedIn-profiel:
Vertrouwensfluisteraar.

Stuur me een mail als je een nieuw blog schrijft
to English

2016/09/27 by Jac Rongen

Efficiëntie, stop

Zodra ik de parelende grijns van oom Halil zie, weet ik het zeker.

Ik ben weer thuis in het vakantiedorp.

Kom ik in dezelfde auto als het jaar ervoor, dan gaat de poort open nog vóór ik stil sta.
Een nieuwe nieuwe auto stuit steevast op een gefronste blik boven de snor van Ottomaans formaat.
Maar zo gauw ik m’n raampje naar beneden doe, smelt die frons tot een brede grijns van herkenning, en het gigantische schuifhek wordt met een ruimhartige armzwaai open gerold.

Zijn officiële pensioen is volgens mij al jaren geleden ingegaan. Maar om de één of andere reden, of misschien wel gewoon uit plichtsbesef, blijft hij als Cerberus bij de slagboom staan. De boodschap: hier rijd je niet ongezien naar binnen.

Een jaar of 10 geleden werd het schuifhek vervangen door een slagboom.
Het was de enige modernisering die oom Halil in al die jaren meemaakte. En het bevalt hem ook wel: een stevige lel op de grote rode knop in plaats van het sportschoolachtige sjorren aan dat gietijzeren hek.

Maar dit jaar stond hij er plotsklaps niet meer. Een camera had zijn vertrouwde gezicht verdrongen.

Met een hypermodern transpondergestuurd bewakingssysteem van tienduizenden euro’s was hij aan de kant gezet, overbodig gemaakt.
Uitgerangeerd.

Daar was vast veel over vergaderd.
En uit een spreadsheet was ongetwijfeld een kloeke kostenbesparing komen kukelen. Want zo onderbouwt een beetje professional dit soort beslissingen.

Die sheet kende geen waarde voor oom Halil.

Oom Halil, die je op elk moment van de dag kon vragen welke dokter wel of niet in het dorp was. Niet onbelangrijk voor een plek die even afgelegen als charmant is.
Oom Halil, die zijn bevelen luid en duidelijk over het geknetter van de vlammen heen toeterde als de boomgaarden in het dorp weer eens in de fik stonden. En iedereen luisterde naar hem: hij had het dorp mee gebouwd, en ken het als zijn broekzak.

Oom Halil leek bij wel meer zaken belangrijk. Op onopvallende wijze. Want dat was een belangrijk ingrediënt voor zijn succes.

En nu leek hij uitgerangeerd.
Leek.

Want gisteren stond hij weer als vanouds bij de poort. ’t Rode ledje op de camera was keurig gedoofd, en terwijl ik aan kwam rijden reikte hij al naar de knop. Als vanouds.

Tegen beter weten in vroeg ik hem wat er met het efficiënte transpondergestuurde bewakingssysteem aan de hand was.

Hij straalde een glimlach, en de slagboom zwierde omhoog.
Alles was weer normaal. Ik was weer thuis.

Laat ’t me weten als je een nieuw blog schrijft.
to English

2016/03/25 by Jac Rongen

Een pijl, een leven

Als je snel genoeg kijkt, zie je hoe iemand zichzelf toont met het afschieten van een enkele pijl.
Daarom zeggen Japanners: een pijl, een leven.

Die doet het goed als tegeltjeswijsheid, en hij flitst dan ook vaak voorbij op internet.
Net als ‘Leef alsof vandaag je laatste dag is.’

Maar wat als je vorige week je laatste dag al hebt meegemaakt? Of vorige maand?
Want zo voelt aangeleerde hulpeloosheid.

Aangeleerde hulpeloosheid: je denkt dat je invloed hebt op je situatie. Maar telkens als je iets probeert, krijg je een forse tik op je neus.
Als dat vaak genoeg gebeurt, leer je vanzelf dat niks wat je doet iets gaat uithalen.
En dat je maar beter in je ellende kan blijven hangen.

Deze academische kennis is me ooit aangewaaid tijdens mijn studie massapsychologie. Maar sinds ik met vluchtelingen in de noodopvang sta te schieten, heb ik er bewegende beelden bij.

Per week zie ik hoe ogen anders gaan staan. Doffer.
Per week ook andere bewegingen. Langzamer. Voorzichtiger.

Best wel verstandig, als je niet weet uit welke hoek de volgende verrassing van je leven komt.
En als je niks meer in eigen hand lijkt te hebben.

Inmiddels begrijp ik wel dat mijn sessies boogschieten bij de vluchtelingenopvang steeds vol zitten:
Eindelijk iets dat de bewoners wel in eigen hand hebben.
Al is het maar een boog en een pijl.

Een enkele pijl.

Mail me wanneer je een nieuw blog schrijft.
to English

2016/02/05 by Jac Rongen

Een prachtige crisis

Ik heb ooit een hartaanval gehad. Typisch zo’n ding waar je niet vrijwillig op intekent.
En toch, nu zou ik de ervaring voor geen goud meer willen missen.

Ik loop tegenwoordig minstens 2 keer in de week hard, sta regelmatig een hele dag buiten boog te schieten met klanten, wandel met de meeste anderen in weer en wind, en ik train 4 uur per week jodo.

Kán ik dus nog net zo veel als vóór die hartaanval?
Nee. Maar ik verzet wel bergen meer.
Dat is omdat ik daar écht voor gekozen heb.

Het menselijk lijf zit mooi in elkaar: als iets maar genoeg pijn doet, dan wil je er wel van af. En geloof me: als elke slag van je hart een tijdje pijn heeft gedaan, dan wordt elk alternatief heel verlokkelijk.

Op een stille ziekenhuisnacht, toen alles om me heen tot rust was gekomen, wilde mijn hele lijf wel mee in die rust. Alles laten gaan leek een stuk makkelijker dan nog eens door de pijn heen te gaan bijten.

Maar toen hoorde ik de stemmen van onze kinderen. ‘t Bracht me aan het twijfelen:
verantwoordelijkheid nemen voor de toekomst of rust.

Andere stemmen begonnen te klinken, en steeds meer bekende en onbekende gezichten maakten hun opwachting. Ongedwongen, en zonder te dwingen.
Ze maakten de verleiding van de rust kleiner. En mijn twijfel groter.

Voor mijn gevoel heb ik toen bewust een keuze gemaakt, en de rust nog even de rust gelaten.

Sindsdien denk ik zelden meer dat het leven me is overkomen.
Ik heb er zelf voor mogen kiezen.

Oude smoezen en excuses zoals achtergrond en opvoeding, hebben aan geldigheid ingeboet. Ik wist immers precies welke kaarten ik in handen had toen ik besloot weer te gaan spelen.

Een schitterende crisis. Als je niet beter wist, zou je het iemand soms toewensen.

Laat ’t me weten als je een nieuw blog schrijft.
to English

2015/08/03 by Jac Rongen

Echt

Postcard Vakantie in Turkije: lezen, schrijven, zon, zee, zwemmen, werken aan m’n website.

Hoe bijzonder is dat?

Niet.
Tot de Turken Syrië binnenvliegen.

Ineens krijgt Facebook de hik. Twitter stottert.
Mijn inschatting: de overheid knijpt het internet af. Twee jaar geleden waren de Gezipark rellen aanleiding voor de regering om Facebook en Twitter op zwart te draaien. Maar elke Turk die qwerty achter elkaar kan tikken, heeft daar wel iets op gevonden. Ik ook.
In een handomdraai verander ik mijn DNS instellingen, zodat ik in elk geval online kan blijven.

En ik kijk vaker op mijn Twitter account.

Levent Üzümcü is één van de mensen die ik volg. Hij is een oude vriend die in de loop der jaren als acteur zijn lauweren verzameld heeft. Tegenwoordig maakt hij goed gebruik van zijn roem door op Twitter met gezond verstand over van alles te roeptoeteren. Bijvoorbeeld over Turkse politiek.

Resultaat: meer dan 2 miljoen volgers.

Dat trekt de aandacht. Ook van mensen die het niet met hem eens zijn.

En ja hoor. Vlak na het oplaaien van de gevechten in het oosten verdwijnt hij op miraculeuze wijze van Twitter. Vreemd, want de dag tevoren zaten we samen nog te discussiëren bij een glas thee.

Nou is Levent niet bepaald het type om zich de mond te laten snoeren als hij ergens commentaar kan leveren. En de politieke soap die zich in Turkije afspeelt, schreeuwt om commentaar. Permanent.
Dus, waar bleef ie nou?

‘Hacked account’ is zijn nuchtere mededeling als we elkaar weer ontmoeten. ‘Maar maak je niet druk. Komt goed.’

Ik vraag niet verder. En ja hoor, vandaag zie ik dat hij gelijk had. Als herrezen prijkt hij weer op Twitter. Net als zijn 2.240.000 volgers. (nog steeds groeiend)

End goed, al goed. Tot zover. Maar wat hem overkomt, maakt wel duidelijk dat je aanwezigheid op het web zo breekbaar als een spiegel is.

Daarom ben ik soms ouderwets. Deze zomer schrijf ik 200 vakantiekaarten aan vrienden, familie en bekenden.
Iedereen die dat stukje karton in handen krijgt, met handgeschreven tekst en gelikte postzegel, weet in elk geval dat ik er nog ben.

Echt.

Laat ’t me weten als je een nieuw blog schrijft.
To English

2015/04/08 by Jac Rongen

Het ei van Houdini

Wel eens paaseieren verstopt voor de kinderen? Ik heb het net weer gedaan, en het blijft leuk. Vorig jaar had ik een paasfoto van de jongste genomen. In beeld één knalrood paasei en een kinderkoppie dat daar strak langs kijkt.

‘Dat gebeurt me dit jaar niet weer,’ had ze al verkondigd. En eerste paasdag, precies om 8.00 uur stuiterde ze de trap af, klaar voor de kleurige chocoladeoogst.
Volkomen gefocust haalde ze het ene na het andere ei tevoorschijn. Niets kon deze oogstmachine nog stuiten.

Tot ik haar over een ei heen zag kijken, en besloot dat moment goed op de foto te zetten.

‘Ga nog even voor de kast zitten, als je wil.’
‘Waarom nou pap?’
‘Daar is genoeg licht.’
‘O.K., maar wel snel, want ik moet door.’
Terwijl ik een paar foto’s wegklik, blijft het ei al die tijd blinkend in het zicht verborgen.

Een steeds grotere verbazing bekruipt me. Wat gebeurt daar nou?
De simpele vraag om ‘even’ op de foto te gaan verschuift haar tijdperspectief onmiddellijk. En daarmee kan ze het ei niet langer zien. Ga maar bij jezelf na: als je ergens staat om iets te zoeken, kijk je anders dan wanneer je op dezelfde plek aan het poseren bent.

Zolang ze eieren zoekt, is ze in het hier en nu. Maar onder het poseren zit ze te popelen om door te gaan met zoeken. Haar focus dwaalt naar wat komen gaat. En precies die toekomstgerichte focus verhindert dat ze het paasei ziet dat hier en nu letterlijk voor haar neus ligt te schitteren.

‘Klaar.’
‘Hè hè. Eindelijk.’ En ze springt op om verder te zoeken.

Een lesje in focus. Ik had het bijna over het hoofd gezien.

Een week later
‘Pap, nog een ei.’
‘Gefeliciteerd!’
‘Nee, m’n broer heeft het gevonden.’
Gevolgd door een verontwaardigd ‘En weet je, hij zocht er niet eens naar.’
to English

2014/12/04 by Jac Rongen

Vrij lezen

Het allermooiste wat je op school kan zijn?
Leesvader!

Niet meteen afgerekend worden op resultaat, veel plezier hebben.
En de magie van het leren onder je ogen zien gebeuren.
Prachtig.

Wanneer ik de klas instap, zitten er een paar met grote glimmers te wachten wie er mee mag. Want ze weten: het is vandaag feest. Leesfeest.

De eerste die de juf aanwijst, rommelt zich doelgericht door de kast met instructiemateriaal, leesboekjes en remedial teachingspullen heen.

Ik laat zo’n kind begaan. Want als het een te simpele instructieset pakt, verveelt het zich dood.
En datzelfde kind kan zichzelf overschatten. Dan haalt het zich met een te moeilijk boekje een goeie bak frustratie op de hals.
Die dingen gebeuren één keer, en dan kan een kind voortaan zelf precies bepalen wat het nodig heeft om verder te komen.

Een heel enkele keer krijg ik wel eens een vraag mee van de juf. Dan is er gericht aandacht nodig. Voor tweeklanken, of zo. Opdat het kind niet gaat achterblijven.

Ik doe dat natuurlijk. En ieder kind doet ook altijd plichtsgetrouw mee.

Maar: we lachen minder, leren wordt een beetje werken, er verdwijnt wat magie.

En ik besef weer hoe luxe het leren is in een coachingssessie.
Waar vaak gelachen wordt.
Met coachees die zelf razendsnel ontdekken wat ze te leren hebben.

En waar magie de norm blijft.
to English

2014/07/02 by Jac Rongen

Coaching met boogschieten bij RTL7

‘Kunnen we deze week wat tv-opnames bij u maken?’

Ondernemend Nederland aan de lijn, een RTL programma over bedrijven. Coachen met boogschieten past daar mooi in, vinden ze.

Na de eerste euforie (wow, mooie publiciteit) gelijk de domper: als coach ben ik gewend om achter de schermen te werken. Niet in de spotlights, en al helemaal niet met publiek.

Dat heeft een goede reden: mensen zijn in een coachingssessie vaak op hun kwetsbaarst, en dan tonen ze ook nog eens meer van zichzelf dan ze zich bewust zijn.

‘Geen punt, hoor,’ tettert de stem van de tv-mijnheer vrolijk terug. ‘Dan gaat de presentatrice toch met u schieten. Die vindt dat vast leuk.’

Gelijk uitgelegd dat je toch echt wel heel veel ziet als iemand staat te boogschieten. En dat een camera al die micro-beweginkjes haarfijn vastlegt, voor heel Nederland.

Vervolgens worden de ja-maars steeds overtuigender van toon. Een lichtschuwe einzelgänger met pleinvrees zou er spontaan het toneel van oplopen. Met plezier.

En inderdaad. De draaidag zelf gaat van meet af aan van een leien dakje. Niet alleen heb ik geen zenuwen, het is gewoon leuk. Ook voor de presentatrice.

Tot de cameraman zich tijdens het schieten ineens laat ontvallen: ‘Goh, zo leer ik je wel ineens veel beter kennen, Chan. Ik zie ineens allerlei dingen die ik nog niet van je ken.’
Een onschuldig, goed getimed grapje, eigenlijk. Maar het raakt wel. En heel even is er iets van een waakzaamheid die ik normaal zelden zie in een sessie.

De montage duurde langer dan gepland. ‘Ja, we wilden toch maar even zorgvuldig omgaan met die beelden. Daar had u toch om gevraagd?’

En, eerlijk is eerlijk: het is mooi geworden. Vind ik. Met een klein kijkje achter onze schermen.

Ja onze, want dat was ik tijdens de opnames even vergeten: ik sta er ook op.

Laat ’t me weten als je een nieuw blog schrijft.
to English

2014/06/10 by Jac Rongen

Niets Doen

Wie verzucht het niet, zo af en toe: ‘Hè, even helemaal niks doen.’ Vooral het woordje even suggereert dan dat je dat ‘niks’ tussen neus en lippen door kunt doen.

U mag het zeggen hoor, maar ik moet me erg concentreren om niks te doen. Zoals bij de afgelopen cursus Filosofie en de kunst van het boogschieten, die Jan Flameling en ik begeleidden bij de ISVW).

Want daar liep ik als begeleider aan tegen een cursist die helemaal aangeschakeld was en tegelijk weinig nodig leek te hebben. Hij ging moeiteloos mee in alle instructies, stond mooi, maakte weinig onnodige beweging, en vroeg niet om aandacht. Sterker nog, die ontweek hij. Onopvallend, maar zorgvuldig.
Om aan te sluiten, hield ik me meer terug dan anders.

Eerst voelde dat goed, maar naarmate het programma vorderde, maande een bekend calvinistisch stemmetje steeds dwingender in mijn hoofd: ‘Ga nou toch eens aan het werk.’

Ik wil als begeleider best graag werken. Heel hard zelfs, maar hier betekende dat zo weinig mogelijk doen. Misschien uiteindelijk zelfs helemaal niets.

(Net) voor het eind van de tweedaagse gaf ik binnen zijn gehoorafstand aan een ander een extra ademhalingsoefening. En kort daarop draaide de ‘stille’ zich met grote pretogen naar me toe:

‘Ik weet wel dat je het niet tegen mij had, maar ik heb het toch ook maar gedaan. Fantastisch, alsof ik in een andere wereld terecht kwam.’

En ja, dan is het dus gebeurd: niks doen.

Terughouden met de juiste maat heeft zich dan vertaald in geconcentreerd oppassen. Met als resultaat ‘precies genoeg niks gedaan hebben’.

Soms maakt dat een wereld van verschil.

to English

Certificeren en wonderen

Vertrouwensfluisteraar

Efficiëntie, stop

Een pijl, een leven

Een prachtige crisis

Echt

Het ei van Houdini

Vrij lezen

Coaching met boogschieten bij RTL7

Niets Doen

Oplossingsgericht

Zoeken

Oplossingsgericht

Zoeken

Tags