Nederlands Archieven

2014/04/10 by Jac Rongen

Wat je ziet is al wat er is

Daniel Kahneman beschrijft in Thinking, Fast and Slow hoe we geneigd zijn om onder stress vooral rekening te houden met informatie die onmiddellijk zichtbaar is: ‘Wat je ziet is al wat er is’. Dit mechanisme werkt ten koste van zaken waarvan we het bestaan wel weten, maar die niet onmiddelijk zichtbaar zijn.

Daaronder vallen bijvoorbeeld ook al die zaken die anderen achter de schermen voor ons doen. Zolang we mensen niet voor ons bezig zien, wordt het vaak niet in ons denken meegenomen. Dat gebeurt bijvoorbeeld in een conferentie-oord. Niet alleen de trainers en de mensen aan de receptie zijn bezig om een programma tot een succes te maken, maar ook al die mensen achter de schermen, van de kok tot de tuinman tot de technische staf.

Vaak komen die pas in contact met het publiek als er iets misgaat of niet werkt: het eten laat op zich wachten, er wordt gras gemaaid tijdens een sessie of de tv doet het niet. Dat betekent dat een groot deel van de staf vaker geassocieerd wordt met zaken die mis gaan, in plaats van al die dingen die achter de schermen allemaal geregeld worden en goed gaan. Jammer.

Op Groenendael kwam ik tijdens een training een briefje tegen waarop stond dat iemand de stiften had getest. Mooi, ik hoefde niet een heel flipovervel te ontsieren met proefstreepjes, en ik was me weer eens bewust hoeveel mensen hard werken om een programma succesvol te maken. Klein briefje, hoogst effectief

2014/04/02 by Jac Rongen

Auditen op succes

Schaalvraag met post-its

Het heeft vooral met respect te maken, auditen op succes. Wie op zoek gaat naar wat er goed gaat, toont respect voor wat mensen allemaal al voor elkaar hebben gekregen in een organisatie.

Een jaar of wat geleden leverde googelen op ‘Waarderend auditen’ weinig op. Inmiddels zijn er meer dan 2.500 hits. Niet raar, want medewerkers accepteren een interne audit eerder wanneer ze waardering voelen. Veel organisaties hebben al ontdenkt dat je sneller tot duurzame kwaliteitsverbetering komt als je de medewerkers zelf betrekt bij het bouwen en onderhouden van het kwaliteitssysteem. Bijvoorbeeld door te zoeken naar succesfactoren in plaats van afwijkingen.

Schaalvragen zijn dan een prima middel om mensen aan het denken te zetten over wat er in hun procesbeschrijvingen moet staan. Tijdens een presentatie voor het SqEME-netwerk bleek dat weer eens.
De deelnemers gaven op een schaal van 1 tot 10 aan hoe goed in hun eigen organisatie het proces van interne auditing geregeld was. Vervolgens werden op post-its alle factoren opgeschreven die onderbouwden waarom het geen 0 was. Op het eind van de workshop vroeg een deelnemer: ‘Zeg, mag ik die flappen mee naar huis? Als ik dit onder elkaar zet, dan heb ik mijn procedure Interne Auditing al bijna af.’
Die had ‘t dus meteen door. De post-its vind je op sheet 13-18 van de presentatie Auditen op succes

2012/07/10 by Jac Rongen

‘Wanneer gaan we weer ’ns met de trein?’

Hoe organiseer je massa’s mensen nu zo, dat ze kunnen samenwerken in hele grote groepen, zonder dat ze langs elkaar heen werken of elkaar in de weg lopen?

Regels, heel veel regels maken, en die vastleggen op papier, zodat werknemers zouden kunnen weten wat ze zouden moeten doen, is de organisatiereflex. Vaak is dat ook begrijpelijk: als er vliegtuig neerstort, of een bankrekening niet tot op de cent klopt, dan wil je tóch wel een schuldige kunnen aanwijzen, of nog beter: je wil dat voorkomen.

Echter, die procedures komen de kwaliteit van het werk of de communicatie niet altijd ten goede. Werknemers vinden dan weer allerlei slimme wegen om, al dan niet met een lichte aanpassing van de regels, ‘gewoon’ hun werk te doen. Gewoon betekent dan vaak: goed, mits je kijkt door de bril van de medewerker.

Hoe inventief medewerkers zijn in hun werk goed doen, toont zich soms op een bijna onzichtbare manier. Zo ging een treinconducteur recentelijk even een speciale tang halen om het kaartje van mijn dochter te knippen. De spanning steeg, en het resultaat gaf een feestelijke verwondering die de hele reis naar Maastricht voortduurde. Ja, hoe makkelijk is het soms om een vijfjarige blij te maken.

Nu, maanden later, zwerft het kaartje nog steeds door ons huis. Mijn dochter blijft overtuigd voorstander van de trein boven de auto. En dat alles door een goedkoop dolfijntangetje van de Action. Ik vraag me af wat het zou kosten wanneer je zo’n effect als bedrijf probeert te organiseren.

Ja, laat ze maar schuiven, die werknemers. Nou maar hopen dat het tangetje niet in een werkprocedure wordt gevangen.
to English

2011/09/22 by Jac Rongen

Massapsychologie voor Dummies

Hoogtepunten uit de massapsychologie samengevat in een grappig filmpje van 3 minuten. Over de overschatting van leiderschap, en het belang van de eerste volgelingen.
(met dank aan Krijn Korver)
to English

2011/09/06 by Jac Rongen

Kleine moeite, groot plezier

“Waarom zou je nog aan vakantiekaarten doen,” vroeg mijn omgeving, toen ze me afgelopen vakantie weer vele uren kaarten zagen schrijven, inclusief de adressen. “Dat kun je toch gewoon printen?”

Voor mij is het elk jaar een moment van reflectie. Ik merk dat ik sommige mensen (weer) een jaar niet gezien heb, en ineens word ik me er dan van bewust of ik dat nou wel jammer vind of niet. Een enkele keer houd ik dan op om een zomergroet te sturen, maar meestal komen er elk jaar weer namen bij. Met bijbehorende goede herinneringen.
’t Is soms ook een mooie oefening. Als het afgelopen jaar even niet zo gemakkelijk ging met iemand, toch iets zoeken waarvoor ik oprecht kan bedanken, en dat dan ook opschrijven.

Wie dit leest, en onverhoopt geen kaartje heeft gekregen, kan ervan uitgaan dat ik het adres kwijt ben, of dat Outlook eigenzinnige beslissingen heeft genomen. Even een mailtje naar jac@rongen.com met je snailmail adres, en volgend jaar is er weer een ouderwetse kaart.

De Zweedse post doet het anders, en zet Facebook op ingenieuze wijze in om geautomatiseerd intiem aandoende post te genereren.

to English

2011/07/13 by Jac Rongen

Preverbaal kleuren

Wanneer je stevig aan het leren bent, kun je terecht komen in een gebied waar je huidige taal tekort schiet. De ervaringen die je opdoet, zijn nog niet met bekende woorden verbonden. Zodra het eerste enthousiasme over het nieuwe is weggeëbd, blijkt de bron van dat enthousiasme soms meegespoeld, simpelweg omdat het te weinig aangrijping had binnen je bestaande belevingswereld.

Om het nieuwe te laten beklijven, nodig ik deelnemers in trainingsprogramma’s soms uit om zich uit te drukken op manieren die niet vanzelfsprekend zijn. Dat helpt om bestendige nieuwe verbanden te leggen tussen de oude kennis en het nieuw geleerde. Dat kan bijvoorbeeld zijn door iets veelkleurig te beschilderen, met een bepaald thema in het hoofd. De kunstwerkjes die dat oplevert, dragen vaak een grote betekenis voor de maker. Zo kwam ik een deelneemster 2 jaar later weer tegen, en ze stapte met haar schilderwerk op mij af: “Kijk, die heb ik altijd in de auto liggen. Het helpt.”

Meer lezen: ene kort en krachtig verslag van een dergelijke ervaring van een deelnemer, uit het proefschrift van Roger Greenaway.

Kleur
to English

2011/07/01 by Jac Rongen

Inspirerend leiderschap

Nu er zwaar weer is bij de producenten van de Blackberry, hoeft het niet te verbazen dat er kritische geluiden naar buiten komen, zoals deze open brief. In de brief vraagt de schrijver om positieve acties. Verder verwijst hij naar een TED-lezing van Simon Sinek over inspireren, met daarin op 17.00 het citaat ‘Martin Luther King gave the “I have a dream” speech, not the “I have a plan” speech.’

2011/06/06 by Jac Rongen

Work/life balance

Als begeleider stel ik me vaak voor door deelnemers uit te nodigen mij een vraag te stellen. Dat heeft als voordeel dat deelnemers een antwoord krijgen op hun eigen vragen; en verder voorkomt het dat ik dingen zit te vertellen waar men niet op zit te wachten. Bovendien geeft het een beeld van de denkkaders.

Recentelijk vroeg een deelnemer hoe het zat met mijn work-life balance. Volkomen eerlijk begon ik te antwoorden dat ik veel werk, en dat ik het erg leuk vind. Haast zonder nadenken liet ik me daarbij ontvallen dat het eigenlijk wel een opvallende vraag was, omdat ze ervan uitgaat dat er een onderscheid zou zijn tussen mijn werk en mijn leven.

Ergens op de derde dag, zo halverwege het programma, keken we terug om te zien waar aanzetten tot nadenken of verandering hadden gezeten. ‘De opmerking over het schijnbare onderscheid tussen leven en werk,’ antwoordde dezelfde deelnemer zonder enige aarzeling. Verrast besefte ik me een paar dingen:
– je kunt wel een goed programma ontwerpen, maar niet bepalen of en waar iemand een ervaring opdoet of een inzicht krijgt;
– als begeleider bied je soms het meest wanneer je er het minst over nadenkt, wanneer zich geen onderscheid toont tussen leven en werk.

Meer lezen: Academisch artikel uit ’97 tegen het gebruik van de term work/life balance.

Reactie: Bring Back the 40 Hour Work Week

2011/05/14 by Jac Rongen

Lol en motivatie leidt tot innovatie

Afgelopen week vertelde een cursist me zeer enthousiast over zijn hobby, Techunited, een Robocup team. Sinds 2006 doen ze mee aan de wereldkampioenschappen voor robotvoetbal.
Het plezier van echte amateurs (liefhebbers) spat van de websites. Men bouwt en ‘speelt’ met elkaar met een enthousiasme waar veel ‘professionele’ organisaties jaloers op zijn. Dat levert niet alleen mooie wedstrijden tussen voetballende robots op, maar ook wetenschappelijke artikelen en maatschappelijk relevante uitvindingen die je inmiddels terug kunt vinden in zorgrobots, operatiekamers, auto’s etc.

2011/05/13 by Jac Rongen

Ethiek ontstaat in gesprek

Karianne Kalshoven promoveerde op het verband tussen leiderschap en ethiek. In MT hield ze een pleidooi voor het laten ontstaan van een levende ethiek in dialoog, in plaats van enkel te vertrouwen op regeltjes en aansturing:

“Het blijft natuurlijk een vage term, iedereen vult het anders in. Daarom is het ook zo belangrijk dat ethische dilemma’s op de werkvloer concreet worden gemaakt. Bedrijven moeten met hun medewerkers de discussie aangaan en toelichten wat ze wel en niet acceptabel vinden en waarom. Veel organisaties denken: we hebben een gedrags- en integriteitscode, dus nu zijn we klaar. Maar ethisch gedrag is niet alleen een strategische exercitie. Het is ook een belevingsvraagstuk op de werkvloer.”
Uit: Management Team

2011/03/03 by Jac Rongen

Moreel krachtenveld

Zonder zich ervan bewust te zijn, kan zelfs een wetenschappelijke gemeenschap gevangen zitten in een morel krachtenveld Meer dan de wetenschappers zich bewust zijn, bepaalt bijvoorbeeld hun politieke kleur wat onderwerp van onderzoek mag zijn, en op welke onderwerpen een taboe ligt.
Deze levendige presentatie vormt een doorwrocht pleidooi om actief op zoek te gaan naar mensen waar je het niet mee eens bent. Bron: www.authorstream.com